Τι είναι το σύνδρομο burnout;
Ο όρος «Burnout» επινοήθηκε τη δεκαετία του 1970 από τον Αμερικανό ψυχολόγο Herbert Freudenberge για να περιγράψει τις συνέπειες του μακροχρόνιου, συνεχούς άγχους και των υψηλών απαιτήσεων, που σχετίζονται με τον εργασιακό χώρο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα για το σύνδρομο αυτό αποτέλεσαν γιατροί και νοσηλευτές. Λόγω της φύσης της δουλειάς τους και της προσφοράς άνευ όρων, συχνά καταλήγουν εξαντλημένοι και ανίκανοι να ανταπεξέλθουν. Μελέτες που αφορούν επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι φροντίζουν ασθενείς με COVID-19, κατά κύριο λόγο νοσηλευτές, έχουν αναφέρει συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και αϋπνίας. Πολυάριθμες μελέτες τα τελευταία δυο χρόνια υποδηλώνουν, ότι οι ειδικοί υγείας χρειάζεται να έχουν πρόσβαση σε δομές προώθησης της ψυχικής ευημερίας για την πρόληψη του Burnout. Στις μέρες μας, ο όρος δεν χρησιμοποιείται μόνο για αυτά τα επαγγέλματα και μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε.
Η επαγγελματική εξουθένωση συμπεριλήφθηκε και αναλύθηκε στην 11η Αναθεώρηση της Διεθνούς Ταξινόμησης Νοσημάτων (International Classification of Disease/ICD-11) το 2019, ως επαγγελματικό φαινόμενο.
Ταξινομήθηκε, λαμβάνοντας υπόψιν, ότι όσοι εμφανίζουν συμπτώματα Burnout έχουν ανάγκη επικοινωνίας
με κάποιον ειδικό υγείας, αλλά δεν χαρακτηρίζονται ασθενείς.
Το Burnout, σύμφωνα με το ICD-11, ορίζεται ως ένα σύνδρομο που πιθανόν προκύπτει από χρόνιο στρες στο χώρο εργασίας, το οποίο δεν έχει αντιμετωπιστεί με επιτυχία και δεν συσχετίζεται με άλλους τομείς.
Χαρακτηρίζεται από τρεις διαστάσεις:
1. Αίσθημα εξάντλησης και κόπωσης
2. Έντονη συναισθηματική φόρτιση, αρνητισμός και διάθεση επίκρισης για εργασιακά θέματα
3. Μειωμένη επαγγελματική απόδοση
Όπως αναφέρθηκε, το Burnout δεν είναι ιατρική διάγνωση, επηρεάζεται όμως από χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και την οικογενειακή ή κοινωνική ζωή. Δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που πιστεύουν, ότι άλλες αιτίες όπως κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές υποβόσκουν. Υποκείμενα νοσήματα ή φαρμακευτική αγωγή μπορούν επίσης να προκαλέσουν εξάντληση και κόπωση. Επομένως, είναι σημαντικό να εξετάσετε και άλλες πιθανές αιτίες.
Πώς γίνεται η διάγνωση της επαγγελματικής εξουθένωσης;
Για τη διάγνωση του Burnout έχουν δημιουργηθεί διάφορα ερωτηματολόγια αυτοαξιολόγησης. Μιας και δεν υπάρχει γενικά αποδεκτός ορισμός, δεν είναι σαφές εάν τα ερωτηματολόγια αποτυπώνουν πραγματικά την επαγγελματική κόπωση και τη διακρίνουν από άλλες ασθένειες.
Το πιο συνηθισμένο ερωτηματολόγιο είναι το «Maslach Burnout Inventory» (MBI), το οποίο αναπτύχθηκε αρχικά για ερευνητικούς σκοπούς και απευθύνεται σε διαφορετικές επαγγελματικές ομάδες. Φυσικά πολλά είναι τα ερωτηματολόγια που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, τα οποία όμως δεν συστήνονται.
Συμπτώματα Burnout
Όπως αναφέρθηκε τα συμπτώματα πηγάζουν από τον εργασιακό χώρο, επηρεάζονται από την ψυχοσύνθεση του καθενός, ωστόσο δεν οφείλονται σε άλλα προσωπικά ή κοινωνικά ζητήματα. Είναι κατανοητό, λοιπόν, ότι ερωτήματα γύρω από την επαγγελματική καθημερινότητα κάποιου θα δώσουν πιο σαφή εικόνα για την ύπαρξη συνδρόμου Burnout.
Ερωτήματα όπως:
• Έχετε γίνει κυνικός ή επικριτικός στη δουλειά;
• Δυσκολεύεστε να ξεκινήσετε ή ψάχνετε συνεχώς λόγους να διακόπτετε τη δουλειά σας;
• Έχετε γίνει ευερέθιστος ή ανυπόμονος με συναδέλφους ή πελάτες;
• Νιώθετε ότι δεν έχετε ενέργεια ή δεν είστε παραγωγικοί;
• Δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε;
• Έχετε συνεχώς παραπάνω απαιτήσεις, μένετε ανικανοποίητοι ή νιώθετε απογοητευμένοι με τα επιτεύγματά σας;
• Σας ταλαιπωρούν ανεξήγητοι πονοκέφαλοι, προβλήματα στο στομάχι ή το έντερο ή άλλες σωματικές ενοχλήσεις;
• Έχουν αλλάξει οι συνήθειες του ύπνου σας;
• Καταφεύγετε στο φαγητό, το αλκοόλ ή τα φάρμακα για να νιώσετε καλύτερα;
Πιθανές αιτίες Burnout:
Οι αιτίες αυτής της κατάστασης έχουν ρίζες στον εργασιακό χώρο. Περιστατικά, τα οποία δεν βρίσκουν λύση, συσσωρεύονται και καταλήγουν να δημιουργούν έντονη ψυχολογική πίεση. Κάθε τέτοιο περιστατικό, λοιπόν, προκαλεί ερεθίσματα στον οργανισμό με αποτέλεσμα την εκδήλωση συμπτωμάτων.
Παρακάτω εξετάζονται πιθανά εργασιακά ζητήματα:
- Έλλειψη ελέγχου για πιθανές καθοριστικές αποφάσεις σε σχέση με την διεκπεραίωση της δουλειάς, όπως το πρόγραμμα, ο φόρτος εργασίας ή οι διαθέσιμοι πόροι.
- Ασαφείς εργασιακές προσδοκίες και εργασιακές βαθμίδες που οδηγούν σε σύγχυση.
- Δυσλειτουργική συνεργασία με συναδέλφους και ανωτέρους προωθούν τη δημιουργία συναισθημάτων δυσφορίας.
- Περιπτώσεις χάους, εργασία που ξεπερνά το 8ωρο ή λαμβάνει χώρα σε δυσμενείς συνθήκες είναι δυνατόν να προκαλέσουν ψυχολογική αλλά και σωματική κόπωση.
- Ανισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Αντιμετώπιση
Το άγχος από όπου και αν προέρχεται, επιφέρει τα ίδια δυσάρεστα αποτελέσματα. Είναι γνωστό, ότι το έντονο άγχος μπορεί να επηρεάσει την υγεία και να τροφοδοτήσει παθογένειες. Τα υψηλά επίπεδα άγχους έχουν συσχετιστεί με καρδιαγγειακές παθήσεις, αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικών επεισοδίων, υψηλή πίεση αίματος και απορρύθμιση του διαβήτη. Επίσης παρατηρείται ευαισθησία σε λοιμώξεις και φλεγμονές, λόγω του εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος.
Μιας και η εργασία απορροφά μεγάλο μέρος της ζωής ενός ανθρώπου, θα πρέπει να λαμβάνει χώρα σε αξιοπρεπείς συνθήκες χωρίς να προκαλεί δυσφορία και άσχημα συναισθήματα. Τα επαγγελματικά δικαιώματα είναι αναφαίρετα και δεν πρέπει να καταπατώνται. Η ανοχή και υπομονή ανθυγιεινών συνθηκών εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε σωματική και ψυχολογική κατάρρευση, αν δε βρεθεί έγκαιρη λύση.
Η έναρξη μπορεί να γίνει με έναν διάλογο με συναδέλφους και ανωτέρους και θεσμοθέτηση ορίων, αξιολογώντας πάντοτε και τις υποχρεώσεις κάθε θέσης. Αυτό θα βοηθήσει στην εύρεση πιθανών «συμμάχων», οι οποίοι κατανοούν την κατάσταση και είναι πρόθυμοι για συνεργασία, με σκοπό την πιο άμεση και βιώσιμη λύση. Η υποστήριξη από όπου και αν προέρχεται, προκαλεί ανακούφιση και θέτει τις προϋποθέσεις για έναν ιδανικό χώρο εργασίας.
Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας είναι ο ξεκάθαρος διαχωρισμός προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγεται η επιπλέον εργασία κατά την επιστροφή στο σπίτι, ο έλεγχος των e-mails ή οι συνομιλίες σχετικά με τη δουλειά. Ψυχαγωγικές δραστηριότητες, αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου με φίλους και οικογένεια και επαρκείς ώρες ύπνου είναι σίγουρα προτιμητέα και συμβάλλουν στην ουσιαστική ξεκούραση.
rhodiotil® CALM
Ο οργανισμός σε περιόδους έντονου στρες χρειάζεται έξτρα ενίσχυση, για να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά. Η επαγγελματική εξουθένωση είναι μια τέτοια περίπτωση. Το rhodiotil® CALM είναι ειδικά σχεδιασμένο για τη διαχείριση του στρες και τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου.
Με τιτλοδοτημένο εκχύλισμα από το φυτό Rhodiola Rosea, το οποίο περιέχει σαφώς καθορισμένη ποσότητα δραστικών συστατικών 2,5% rosavin και 2,5% salidroside, προσδίδει στον οργανισμό την ικανότητα να ανταπεξέλθει υπό καταστάσεις έντονης πίεσης. Το rhodiotil® CALM διαθέτει επίσης αμινοξέα L-φαινυλαλανίνη και L-τυροσίνη, μαγνήσιο και ψευδάργυρο, βιταμίνη C και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Όλα τα παραπάνω συστατικά υποστηρίζουν τον ενεργειακό μεταβολισμό και συμβάλλουν στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος, προάγοντας τη φυσική ανοχή στο άγχος.
Μάλιστα, το προσαρμογόνο βότανο Rhodiola Rosea έχει χρησιμοποιηθεί σε κλινικές μελέτες για τη συμβολή του στο Σύνδρομο Burnout με ευνοϊκά συμπεράσματα. Αποτελέσματα από 330 ασθενείς έδειξαν, ότι όλοι οι ασθενείς που έλαβαν ποσότητα Rhodiola Rosea παρουσίασαν βελτίωση σε ποσοστό άνω του 60% τόσο σε σωματικά (απόδοση, κόπωση, εξάντληση) όσο και ψυχολογικά (καταθλιπτική διάθεση, διαταραχές ύπνου) συμπτώματα.
Όλα τα προϊόντα OLONEA® είναι σχεδιασμένα για να καλύπτουν τις ανάγκες σας και να υποστηρίζουν φυσικά την υγεία σας. Χωρίς βλαπτικά πρόσθετα και συντηρητικά, είναι κατάλληλα για όλους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Grensman, A., Acharya, B. D., Wändell, P., Nilsson, G. H., Falkenberg, T., Sundin, Ö., & Werner, S. (2018). Effect of traditional yoga, mindfulness-based cognitive therapy, and cognitive behavioral therapy, on health related quality of life: A randomized controlled trial on patients on sick leave because of burnout. BMC Complementary and Alternative Medicine, 18(1), 1–16. https://doi.org/10.1186/s12906-018-2141-9
Dincer, B., & Inangil, D. (2020). Since January 2020 Elsevier has created a COVID-19 resource centre with free information in English and Mandarin on the novel coronavirus COVID- 19 . The COVID-19 resource centre is hosted on Elsevier Connect , the company ’ s public news and information . January.
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/in-depth/burnout/art-20046642
