Τι είναι το εντερικό μικροβίωμα;

Την τελευταία δεκαετία μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον έχει δημιουργηθεί γύρω από το έντερο και το μικροβίωμά του. Οι πληθυσμοί βακτηρίων που αποικίζουν τον γαστρεντερικό σωλήνα ανέρχονται σε δεκάδες τρισεκατομμύρια και περιλαμβάνουν τουλάχιστον 1000 διαφορετικά ήδη βακτηρίων, καθιστώντας το εντερικό μικροβίωμα, ως την πλειοψηφία του συνολικού ανθρώπινου μικροβιώματος. Τα ήδη αυτά κατηγοριοποιούνται σε παθογόνα, μη παθογόνα και δυνητικά παθογόνα, ανάλογα με το αν ενεργούν προς όφελος ή εις βάρος του οργανισμού, ή ακόμα και συνδυαστικά. Η ισορροπία της εντερικής μικροχλωρίδας παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία του εντέρου, των συστημάτων που αυτό επηρεάζει, και κατά συνέπεια ολόκληρου του οργανισμού.

Ο ρόλος του εντερικού μικροβιώματος στην υγεία

Η σπουδαιότητά του εντερικού μικροβιώματος έγκειται στις ποικίλες δράσεις του στον οργανισμό.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το ισορροπημένο εντερικό μικροβίωμα, ρυθμίζει την κινητικότητα του εντέρου, ενισχύει τον μεταβολισμό, παρέχει ανοσολογική προστασία και δρα νευρορυθμιστικά.
Πιο συγκεκριμένα το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει τον μεταβολισμό των  υδατανθράκων, των πρωτεϊνών, των λιπών, αλλά και των χολικών οξέων, ενώ συμμετέχει στην απορρόφηση του σιδήρου, του ασβεστίου και του μαγνησίου, καθώς και στην παραγωγή της βιταμίνης Κ και των βιταμινών του συμπλέγματος Β. Ακόμη, η εντερική μικροχλωρίδα ενισχύει τα εντερικά τοιχώματα μην επιτρέποντας την εγκατάσταση και τον πολλαπλασιασμό των παθογόνων μικροοργανισμών, γνωστή ως δυσβίωση και προστατεύοντας από τη βακτηριακή διαμετάθεση.

Μάλιστα το εντερικό μικροβίωμα θεωρείται το μεγαλύτερο και σημαντικότερο αμυντικό όργανο του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς φιλοξενεί το 60%-80% των λεμφοκυττάρων του οργανισμού.
Το εντυπωσιακότερο όλων όμως είναι ότι το έντερο είναι το μόνο όργανο που διαθέτει δικό του, ανεξάρτητο νευρικό σύστημα, γνωστό με τον όρο «εντερικός εγκέφαλος».
Ένα περίπλοκο σύστημα 100 εκατομμυρίων νευρώνων, ενσωματωμένων στα τοιχώματα του εντέρου, δίνει τη δυνατότητα στο έντερο να επικοινωνεί άμεσα με το κεντρικό νευρικό σύστημα, ανταλλάσσοντας σημαντικές πληροφορίες, επηρεάζοντας όχι μόνο την κινητικότητα του εντέρου αλλά και την έκκριση ορμονών.

Παράγοντες που επηρεάζουν το εντερικό μικροβίωμα

Η ισορροπία των συστημάτων που προαναφέρθηκαν εξαρτάται άμεσα από την ισορροπία και την ποικιλία της εντερικής μικροχλωρίδας. Τα είδη και οι πληθυσμοί του εντερικού μικροβιώματος επηρεάζονται από παράγοντες όπως η ηλικία, οι καθημερινές συνήθειες, η διατροφή, οι φαρμακευτικές αγωγές, το περιβάλλον κ.ά..

Η δημιουργία του ξεκινά από την στιγμή της γέννησης, επηρεάζεται από τις συνθήκες του τοκετού (είδος τοκετού, περιβάλλον κ.ά.) και εξελίσσεται σημαντικά τα πρώτα δύο έτη. Εμπλουτίζεται μέχρι την ηλικία των 12 ετών, στη συνέχεια σταθεροποιείται. Υπό φυσιολογικές συνθήκες παραμένει αμετάβλητο για το υπόλοιπο της ζωής, ωστόσο μετά την ηλικία των 50 ετών παρατηρείται μια ακόμη ποιοτική και ποσοτική αναδιάρθρωση των πληθυσμών της εντερικής μικροχλωρίδας.

Τι είναι τα προβιοτικά και πώς δρουν

Όπως φαίνεται οι παράγοντες που βάλλουν την ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος είναι πολλοί και απρόβλεπτοι και επηρεάζουν άμεσα τη συνολική υγεία μας. Η καθημερινή ενίσχυση λοιπόν της εντερικής μικροχλωρίδας με προβιοτικά κρίνεται απαραίτητη.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που όταν λαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες, έχουν θετικό αποτέλεσμα στην πρόληψη ή θεραπεία μιας ειδικής παθολογικής κατάστασης, μέσω της βελτίωσης της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας του οργανισμού που τα λαμβάνει.

Τα προβιοτικά λαμβάνονται φυσικά μέσω των τροφών και εφόσον επιβιώσουν κατά τη διέλευσή τους από το ανώτερο γαστρεντερικό σύστημα, καταλήγουν στο έντερο όπου προσκολλώνται και με τη βοήθεια των πρεβιοτικών πολλαπλασιάζονται και ασκούν τις ευεργετικές τους δράσεις, βελτιώνοντας την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας.

Τα πρεβιοτικά είναι κυρίως φυτικές ίνες που χρησιμοποιούνται επιλεκτικά ως θρεπτικό υπόστρωμα από τα ενδογενή βακτήρια, που αποικίζουν τον εντερικό σωλήνα, προάγοντας την ανάπτυξή τους και τη μεταβολική τους δραστηριότητα προς όφελος του οργανισμού.

Κύριος εκπρόσωπός τους είναι η ινουλίνη, μία φυσική φυτική ίνα, η οποία δρα ως πρεβιοτικό, αποτρέποντας παράλληλα την εγκατάσταση και τον πολλαπλασιασμό παθογόνων βακτηρίων και συντελώντας στην απορρόφηση του ασβεστίου και του μαγνησίου,  παρέχοντας έτσι πολλαπλά οφέλη στην υγεία. Τροφές με πρεβιοτική δράση είναι η μπανάνα, το μήλο, η βρώμη, το μέλι, οι αγκινάρες, το σκόρδο, κ.α.

Προβιοτικά τροφίμων και συμπληρώματα διατροφής

Τροφές πλούσιες σε προβιοτικά είναι το παραδοσιακό κατσικίσιο ή πρόβειο γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινόγαλα, τα μαλακά τυριά, το τουρσί, ο αρακάς, κ.α.. Ωστόσο, τα προβιοτικά των τροφών όμως, συχνά είτε δεν εμπεριέχονται σε επαρκείς ποσότητες, είτε έχουν καταστραφεί εξαιτίας της επεξεργασίας των προϊόντων. Ακόμα και αν παραμένουν ζωντανά μέχρι την κατανάλωσή τους και παρέχονται σε επαρκείς ποσότητες, πολλά από αυτά καταστρέφονται από τις όξινες συνθήκες του στομάχου. Έτσι ο σύγχρονος τρόπος διατροφής καθιστά την καθημερινή, επαρκή πρόσληψη προβιοτικών μέσω των τροφών σχεδόν αδύνατη.

Επομένως, η λήψη συμπληρωμάτων προβιοτικών κρίνεται συχνά απαραίτητη για την επαρκή συμπλήρωση του εντερικού μικροβιώματος.

Είναι σημαντικό να διευκρινιστούν οι περιπτώσεις υγείας στις οποίες κρίνεται απαραίτητη η πρόσληψη συμπληρωμάτων προβιοτικών. Σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών υγείας, συμπληρώματα προβιοτικών συνίστανται σε περιπτώσεις:

• αντιβιοτικής θεραπείας και λοιπών θεραπευτικών αγωγών καθ’ όλη τη διάρκεια λήψης τους, καθώς και το διάστημα πριν και μετά,
• διαταραχών του κατώτερου πεπτικού συστήματος, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ), εκκολπωματίτιδα, φούσκωμα, δυσπεψία, διάρροια του ταξιδιώτη,
• διαταραχών του ουροποιητικού: κυστίτιδα, κολπικές βακτηριακές λοιμώξεις,
• δυσανεξίας σε συστατικά τροφίμων, όπως στη λακτόζη,
• αδύναμου ανοσοποιητικού συστήματος, ή ακόμα και σε εντοπισμό μεμονωμένων συμπτωμάτων που το προμηνύουν,
• καρκίνου και συνοδευτικών θεραπειών, όπως χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες,
• βακτηριακής δυσβίωσης, η οποία οδηγεί σε υποβιταμίνωση ή δυσαπορρόφηση βιταμινών, που παρατηρείται σε περιπτώσεις κοιλιοκάκης, τροφικής δυσανεξίας ή σε ηλικιωμένους,
• εγκυμοσύνης και θηλασμού.

Η λήψη συμπληρωμάτων προβιοτικών ενδείκνυται για την επαναφορά και την ενίσχυση της εντερικής μικροχλωρίδας, καθώς και για την πρόληψη και τη θεραπεία των παραπάνω περιπτώσεων.

H καινοτομία της OLONEA στα συμπληρώματα διατροφής με προβιοτικά.

Τα σκευάσματα bacteflora είναι κατάλληλα για βρέφη, παιδιά και ενήλικες, και στοχεύουν στην  πλήρη κάλυψη των αναγκών τους σε προβιοτικά.

Η καινοτομία της OLONEA έγκειται στην δημιουργία συμβιωτικών, συνδυαστικών σκευασμάτων προβιοτικών βακτηρίων και πρεβιοτικής ινουλίνης.

 Τα συμβιωτικά προσφέρουν συνεργική και ευεργετική δράση, προσφέροντας ταυτόχρονα τόσο τα οφέλη των προβιοτικών, όσο και των πρεβιοτικών στον οργανισμό που τα λαμβάνει. Παράλληλα διαθέτει συνδυασμούς σκευασμάτων με προβιοτικά και απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες και μέταλλα παρέχοντας ακόμα περισσότερα οφέλη στην υγεία.

Κάθε ένα από τα σκευάσματα της οικογένειας bacteflora, διαθέτει μοναδική σύνθεση προβιοτικών και δρα εξειδικευμένα αντιμετωπίζοντας μια ειδική κατάσταση υγείας, μέσω της ενίσχυσης του εντερικού μικροβιώματος και της θωράκισης του οργανισμού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Wieërs, G., Belkhir, L., Enaud, R., Leclercq, S., Philippart de Foy, J., Dequenne, I., de Timary, P. and Cani, P., 2020. How Probiotics Affect the Microbiota. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 9.

Kim, S., Guevarra, R., Kim, Y., Kwon, J., Kim, H., Cho, J., Kim, H. and Lee, J., 2019. Role of Probiotics in Human Gut Microbiome-Associated Diseases. Journal of Microbiology and Biotechnology, 29(9), pp.1335-1340.

Mayo Clinic. 2021. Probiotics and prebiotics: What you should know. [online] Available at: <https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/consumer-health/expert-answers/probiotics/faq-20058065> [Accessed 21 May 2021].